نظامنامه اخلاقی مؤسسه میانجیگری آشتین
دیباچه
اینکه انسانها بتوانند در فضایی مسالمتآمیز و برابر، خواستهها و نیازهای خود را در روابط گوناگون مطرح کنند همواره یکی از آرمانهای بشر بوده است. هر انسانی شایسته آن است که با اعتماد، آگاهی و رضایت خود، فرد یا افرادی مستقل و بیطرف را برگزیند تا در راه رسیدن به حل اختلاف، او را یاری دهد. میانجیگری بهعنوان یکی از روشهای حلوفصل مسالمتآمیز اختلاف از این ظرفیت برخوردار است که با کمک به طرفین اختلاف، آنها را به راهحلی مقبول هر دو طرف رهنمون شود. برای هرچه بیشتر شفاف شدن چارچوب فرآیند میانجیگری، این «نظامنامه اخلاقی» به شرح ذیل تمهید شده است.
تعاریف
میانجیگری، فرآیندی بر مبنای رضایت، اعتماد و اختیار است که در آن طرفین اختلاف تلاش میکنند با همکاری یک یا چند میانجیگر به راهحل مورد توافق طرفین برسند.
میانجیگر، فرد مستقل و بیطرفی است که در فرآیند میانجیگری طرفین را برای رسیدن به راهحل هدایت میکند.
فرآیند میانجیگری، عبارت است از کلیه جلسات و مکالمات میان طرفین و میانجیگر از ابتدا تا رسیدن به توافق توسط طرفین یا تا زمان تصمیم طرفین به ترک میانجیگری.
اصول میانجیگری
حاکمیت اراده طرفین
رجوع به میانجیگری با اراده طرفین اختلاف انجام میگیرد و فرآیند میانجیگری مبتنی بر رضایت طرفین ادامه مییابد.
بیطرفی میانجیگر
میانجیگر باید ضمن حفظ بیطرفی، رویکردی چندجانبهگرا داشته باشد.
میانجیگر باید تمام شرایطی را که ممکن است مانع بیطرفی و استقلالش شود در ابتدای فرآیند یا هر زمان که از این شرایط مطلع شد به اطلاع طرفین برساند. در صورت وجود چنین شرایطی، میانجیگر فقط زمانی میتواند فرآیند را ادامه دهد که توافق صریح طرفین بر این امر وجود داشته باشد.
رازداری
همه افراد درگیر در فرآیند میانجیگری متعهد به رعایت اصل رازداری هستند مگر اینکه قانون خلاف آن را مقرر دارد. این رازداری شامل کلیه اطلاعات و اسنادی میشود که بهصورت کتبی یا شفاهی در فرآیند میانجیگری به اشتراک گذاشته شدهاند. علیرغم تمام تعهدات قانونی برای اصل رازداری، در موارد زیر این اصل رعایت نمیشود:
- افشای محتوای توافق حاصلشده در جریان میانجیگری به الزام قانونی، دستور مقام قضایی یا توافق طرفین.
- حقایقی که اطلاعات عمومی تلقی میشوند و دلیل خاصی بر اینکه رازداری را خدشهدار کنند وجود ندارد.
میانجیگر باید طرفین را از محدوده رازداری خود آگاه نماید.
فرآیند میانجیگری
- میانجیگر در ابتدای فرآیند میانجیگری اطمینان حاصل میکند که طرفین با این روش حل اختلاف و فرآیند آن آشنایی کافی دارند.
- تعداد جلسات میانجیگری حسب اختلاف طرفین و تعامل ایشان تعیین میشود.
- میانجیگر میتواند با رضایت طرفین جلسات جداگانه تشکیل دهد.
- اشخاص ثالث فقط با رضایت طرفین اختلاف و صلاحدید میانجیگر میتوانند وارد فرآیند میانجیگری شوند.
- طرفین میتوانند هر زمان که بخواهند میانجیگری را خاتمه دهند. میانجیگر نیز میتواند حسب صلاحدید، میانجیگری را خاتمه دهد.
- میانجیگر باید به اطلاع طرفین برساند که طی فرآیند میانجیگری حق دارند از نظرات متخصصان و کارشناسان بهره ببرند و با آنها مشورت کنند.
توافقنامه حاصل از میانجیگری
چنانچه در پایان میانجیگری توافقنامهای میان طرفین اختلاف تنظیم شود، میانجیگر باید اطمینان حاصل کند که طرفین کاملاً از مفاد توافقنامه آگاه هستند و بر جزئیات و تعهدات هر یک از طرفین اشراف دارند.
تخصص میانجیگر
میانجیگر بر مسئولیت خود مبنی بر آموزش مقدماتی و تکمیلی دورهای برای برخورداری از دانش لازم برای میانجیگری و همچنین تجربه عملی لازم برای اینکه بتواند طرفین اختلاف را در میانجیگری هدایت نماید، آگاه است. دانش مقدماتی لازم برای میانجیگری بهصورت خاص شامل موارد زیر است:
- اصول میانجیگری، روند و چارچوب شرایط آن.
- روشهای مذاکره و ارتباط.
- مهارت شناسایی و تحلیل درگیری.
- قانون حاکم بر میانجیگری و نقش قانون در میانجیگری
چنانچه طرفین تقاضا نمایند، میانجیگر باید اطلاعاتی در خصوص سابقه حرفهای، آموزشها و مهارتهایش در زمینه میانجیگری به آنها ارائه نماید.