میانجیگری سابقه‌ای دیرینه در ایران‌زمین دارد. از گذشته تا امروز، افراد معتمد و باتجربه جوامع محلی همواره مرجعی برای حل دوستانه اختلافات افراد بوده‌اند؛ در بسیاری از موارد، میانجیگرهای سنتی افراد مسن و جاافتاده جامعه بودند و به همین دلیل با عنوان «ریش‌سفید» یا «گیس‌سفید» شناخته می‌شدند. در شکل سنتی میانجیگری، میانجیگر با توسل به آموزه‌های دینی و عرفی، طرفین را در حل اختلاف هدایت و راهکارهایی را برای حل اختلاف مطرح می‌کند؛ میانجیگر سنتی از جایگاه خود برای تضمین اجرای نتایج میانجیگری و ملزم نمودن طرفین بهره می‌برد. این شکل از میانجیگری در جوامع غیرپیچیده و با دامنه محدود قابل‌استفاده است که در آن‌ها افراد یکدیگر را می‌شناسند و در جریان اتفاقات جاری یکدیگر هستند. با توسعه شهرنشینی و گسترش جوامع، رفته‌رفته شناخت افراد از یکدیگر کاسته و نهاد میانجیگری سنتی در عمل به جوامع روستایی و کوچک محدود شده است.